Αυτοφοβία (Φόβος μοναξιάς)

Τι είναι η αυτοφοβία (φόβος της μοναξιάς);

            Τα άτομα που έχουν αυτοφοβία έχουν έναν παράλογο, ακραίο φόβο της μοναξιάς. Ένα άτομο μπορεί να βιώσει αυτόν τον φόβο όταν είναι μόνο του. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν αυτοφοβία ακόμα και όταν είναι μαζί με άλλους ανθρώπους. Σε αυτήν την περίπτωση, ο φόβος επικεντρώνεται στις ανησυχίες για την απομόνωση. Μπορεί να αισθάνονται μόνοι σε ένα πλήθος ή μπορεί να ανησυχούν μήπως οι άνθρωποι τους αφήσουν ή ότι πρέπει να πάνε σπίτι και να μείνουν μόνοι τους. Όταν κάποιος έχει αυτοφοβία, αισθάνεται άγχος ή φόβο όταν είναι μόνος του ή όταν σκέφτεται ότι θα μείνει μόνος του. Το άτομο με την αυτοφοβία νιώθει έτσι ανεξάρτητα από το πόσα αγαπημένα πρόσωπα και φίλους έχει στην ζωή του.

Πόσο συχνή είναι η αυτοφοβία (μονοφοβία);

            Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσοι άνθρωποι έχουν μια συγκεκριμένη φοβία, όπως η αυτοφοβία. Πολλοί άνθρωποι μπορεί να κρατούν αυτόν τον φόβο για τον εαυτό τους ή μπορεί να μην τον αναγνωρίζουν. Γνωρίζουμε ότι περίπου 1 στους 10 ενήλικες και 1 στους 5 εφήβους θα αντιμετωπίσουν μια συγκεκριμένη φοβία κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Συμπτώματα και Αιτίες

Ποιος κινδυνεύει από αυτοφοβία (μονοφοβία);

Οι παράγοντες κινδύνου για αυτοφοβία περιλαμβάνουν:

• Οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ): Τα άτομα με ΟΔΠ έχουν έντονο φόβο απόρριψης, εγκατάλειψης ή μοναξιάς. Αυτή η διαταραχή δυσκολεύει τη ρύθμιση των συναισθημάτων. Οι επακόλουθες εναλλαγές της διάθεσης μπορεί να είναι επιβαρυντικές για τις σχέσεις.
• Εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ): Η ΟΔΠ μπορεί να κάνει το άτομο να νιώθει ανίκανο να φροντίσει τον εαυτό του και να φοβάται ότι όταν θα είναι μόνο του θα είναι αβοήθητο.
• Οικογενειακό ιστορικό: Το να μεγαλώσει κάποιος με έναν γονέα ή με ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει φοβία ή αγχώδη διαταραχή μπορεί να κάνει το άτομο επιρρεπές στις ίδιες ή και σε διαφορετικές ανησυχίες.
• Φύλο: Συγκεκριμένες φοβίες επηρεάζουν περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες.
• Γενετική: Μια γονιδιακή αλλαγή μπορεί να κάνει ορισμένα άτομα πιο επιρρεπή σε αγχώδεις διαταραχές και φοβίες.
• Άλλες φοβίες: Τα άτομα με αυτοφοβία μπορεί να έχουν άλλες φοβίες όπως η αγοραφοβία. Με την αγοραφοβία, μπορεί το άτομο να φοβάται να φύγει από το σπίτι εκτός αν είναι κάποιος μαζί του.
• Διαταραχή πανικού: Οι κρίσεις πανικού προκαλούν ταχυπαλμία, καρδιακό πόνο στο στήθος και άλλα συμπτώματα που μπορεί να μοιάζουν με καρδιακή προσβολή. Κάποιος με διαταραχή πανικού μπορεί να φοβάται ότι θα πάθει κρίση πανικού ενώ είναι μόνος και ότι κανείς δεν μπορεί να τον βοηθήσει.

Γιατί φοβάμαι να είμαι μόνος;

            Οι φοβίες συχνά ξεκινούν στην παιδική ηλικία. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να εντοπίσουν τον φόβο τους για τη μοναξιά σε μια αρνητική ή τραυματική εμπειρία. Συνήθως η αυτοφοβία πηγάζει από τον φόβο εγκατάλειψης που προκύπτει μέσα από μια τραυματική εμπειρία παιδικής ηλικίας.

Πιθανές αιτίες αυτοφοβίας περιλαμβάνουν:

• Αγνόηση, παραμέληση ή αίσθημα εγκατάλειψης.
• Διαζύγιο ή απώλεια γονέα κατά την παιδική ηλικία.
• Χωρισμός από ένα αγαπημένο πρόσωπο σε πλήθος ή σε άλλο δημόσιο χώρο.
• Κρίση πανικού, τραυματισμός ή άλλη έκτακτη ανάγκη, όπως διάρρηξη σε σπίτι ή ληστεία.
• Μάρτυρας ενός τραυματικού περιστατικού χωρίς μετέπειτα υποστήριξη.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αυτοφοβίας (μονοφοβίας);

            Τα άτομα που βιώνουν συγκεκριμένες φοβίες όπως η αυτοφοβία συνήθως γνωρίζουν ότι ο φόβος δεν είναι λογικός. Ωστόσο, δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τις σωματικές τους αντιδράσεις όταν βρίσκονται σε ορισμένες καταστάσεις. Η αυτοφοβία επηρεάζει τον καθένα διαφορετικά. Μπορεί το άτομο να νιώθει ανασφάλεια να μείνει μόνο του, εκτός αν είναι μαζί με άλλους ανθρώπους. Όταν το άτομο είναι μόνο του, βιώνει έντονα συναισθήματα θλίψης, τρόμου ή άγχους.

Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν:

• Ρίγη.
• Ζάλη.
• Υπερβολική εφίδρωση (υπεριδρωσία).
• Αίσθημα παλμών στην καρδιά.
• Ναυτία.
• Δύσπνοια.
• Τρέμουλο.
• Στομαχικές διαταραχές ή δυσπεψία.

Ποια είναι η θεραπεία για την αυτοφοβία (μονοφοβία);

            Η θεραπεία έκθεσης βοηθά με επιτυχία τους περισσότερους ανθρώπους να ξεπεράσουν συγκεκριμένες φοβίες. Ο ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να χρησιμοποιήσει τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) ως θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση των ειδικών φοβιών μέσω των εξής τεχνικών:

• Τεχνικές χαλάρωσης, όπως ασκήσεις βαθιάς αναπνοής και διαλογισμό, για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άγχους, εξετάζοντας αρχικά την αιτία του φόβου.
• Εκμάθηση τρόπων αντιμετώπισης και τροποποίησης των αρνητικών σκέψεων σχετικά με το να είναι κάποιος μόνος του. Το άτομο μέσα από αυτή τη διαδικασία κατανοεί σταδιακά ότι δεν είναι τρομακτικό ή επικίνδυνο να μένει μόνο του.
• Σταδιακή έκθεση του να είναι μόνος. Το άτομο ξεκινάει με στόχο να είναι μόνο του για 15 λεπτά κάθε μέρα. Στη συνέχεια, μπορεί να παρατείνει αυτόν τον χρόνο καθώς προχωρούν οι εβδομάδες της ψυχοθεραπείας.