Για ποιους λόγους και γιατί εμφανίζεται μία κρίση πανικού;
Δεν είναι γνωστό τί προκαλεί τις κρίσεις πανικού. Ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή τους είναι:
- Γενετικοί παράγοντες.
- Μείζονα στρεσογόνα συμβάντα ζωής (π.χ. απώλειες, κακοποίηση).
- Ιδιαίτερα στοιχεία του χαρακτήρα και της προσωπικότητας (ευαλωτότητα στο στρες ή στα αρνητικά συναισθήματα).
- Αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας εγκεφάλου.
Στην αρχή οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται απροειδοποίητα, ενώ με την πάροδο του χρόνου πυροδοτούνται από ορισμένες-συγκεκριμένες καταστάσεις.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση των κρίσεων πανικού
Ο κίνδυνος εμφάνισης των κρίσεων πανικού αυξάνεται από την ύπαρξη των ακόλουθων παραγόντων:
- Σημαντικό στρες στη ζωή, όπως θάνατος ή σοβαρή ασθένεια ενός αγαπημένου προσώπου.
- Οικογενειακό ιστορικό διαταραχής πανικού.
- Τραυματικό συμβάν, όπως σεξουαλική επίθεση ή σοβαρό ατύχημα, τόσο κατά την ενήλικη, όσο και κατά την παιδική ηλικία.
- Σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως διαζύγιο ή ερχομός ενός νέου μέλους.
- Κάπνισμα ή υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης.
Πώς η κρίση πανικού μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα;
Χωρίς θεραπεία, οι κρίσεις πανικού μπορεί να επηρεάσουν κάθε έκφανση της ζωής και της καθημερινότητας ενός προσώπου. Τα προβλήματα που συνήθως συνοδεύουν τη διαταραχή πανικού είναι:
- Η ανάπτυξη συγκεκριμένων φοβιών (φόβος οδήγησης, εγκατάλειψης του σπιτιού ή φόβος να παραμείνει κάποιος μόνος του στο σπίτι).
- Η συχνή ιατρική περίθαλψη για προβλήματα υγείας και ανησυχία για ιατρικές παθήσεις (άγχος ασθένειας).
- Η αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων, με συνέπεια την κοινωνική απόσυρση.
- Προβλήματα στην εργασία ή στο σχολείο, με συνέπεια τη μείωση της απόδοσης.
- Κατάθλιψη, διαταραχές άγχους και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές.
- Αυξημένος κίνδυνος αυτοκτονίας ή αυτοκτονικών σκέψεων.
- Κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ουσιών.
- Οικονομικά προβλήματα.
- Αγοραφοβία.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τη διαταραχή πανικού;
Η θεραπεία στοχεύει, αφενός, στη μείωση του αριθμού των κρίσεων πανικού, αφετέρου, στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Η ψυχοθεραπεία και η λήψη φαρμακευτικής αγωγής είναι οι κύριες θεραπευτικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση της διαταραχής πανικού. Το είδος και η συχνότητα της θεραπείας που πρόκειται να ακολουθηθεί (καθώς επίσης και ο τυχόν συνδυασμός τους) εξαρτάται, αφενός, από τη συχνότητα και την ένταση των συμπτωμάτων της διαταραχής πανικού, αφετέρου, από την ποιότητα ζωής του θεραπευόμενου.
Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία (CBT) συνιστά μία από τις αποτελεσματικότερες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους αντιμετώπισης της διαταραχής πανικού.
Τι μπορείτε να κάνετε κατά τη διάρκεια μίας κρίσης πανικού;
Την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε μια κρίση πανικού να έρχεται θυμηθείτε:
- Μην το πολεμήσετε.
- Μείνετε εκεί που είστε, αν είναι δυνατόν.
- Αναπνεύστε αργά και βαθιά (διαφραγματικές αναπνοές).
- Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι είναι μία κρίση και θα περάσει.
- Επικεντρωθείτε σε θετικές και χαλαρωτικές εικόνες.
- Θυμηθείτε ότι η κατάσταση αυτή δεν είναι απειλητική για τη ζωή σας.
Πώς αποτρέπονται οι κρίσεις πανικού;
- Διαβάστε ένα βιβλίο αυτοβοήθειας για το άγχος σύμφωνα με τις αρχές της γνωσιακής συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας (CBT).
- Δοκιμάστε συμπληρωματικές ασκήσεις για τη μείωση του άγχους, όπως γιόγκα ή πιλάτες, καθώς επίσης και τεχνικές χαλάρωσης, όπως διαφραγματικές αναπνοές, προοδευτική μυϊκή χαλάρωση κλπ.
- Βάλτε τη σωματική άσκηση στη ζωή σας για τη μείωση του άγχους και της έντασης.
- Αποφύγετε ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά, καφεΐνη, αλκοόλ ή κάπνισμα, καθώς όλα αυτά μπορούν να επιδεινώσουν τις κρίσεις πανικού.
Για περισσότερη βοήθεια, μπορείτε να απευθυνθείτε σε επαγγελματία ψυχικής υγείας (ψυχολόγο ή ψυχίατρο), ο οποίος, μετά από κλινική εκτίμηση και αξιολόγηση, θα καταρτίσει ένα εξειδικευμένο σχέδιο θεραπείας για τη διαχείριση των συμπτωμάτων σας.